شناخت انواع بار و وظایف رانندگان در حمل آن ها

در این مقاله در ابتدا با تعاریف انواع بار برای حمل با خودروهای سنگین آشنا می شویم و در ادامه آن با بخشی از آیین نامه حمل و مهار ایمن بار که نوشته شده توسط معاونت آموزش، تحقیقات و فناوری وزارت راه و ترابری است می پردازیم که کلیه رانندگان موظف به اجرای صحیح این موارد می باشند.

تعاریف و اصطلاحات مربوط به انواع بار، و ابزارآلات مهار آن:

1ـ بارمعمولی:

بارهایی هستند که اندازه، شکل، و حجم متفاوتی داشته، و جابه‌جایی آن‌ها، درشبکه‌ جادههای کشور، امری معمول است، و بهطور کلی، در یکی ازطبقهبندیهای زیر قرار دارند:

الف) بارهای استوانهای. این بارها، خود به چهار زیرگروه تقسیم میشوند:

1ـ  رل‌ها، قرقرهها، ک?ف‌ها، و بشکهها

2ـ  لولههای با قطر زیاد، چوبها، میله‌گردها، میلهها، و شمشها

3ـ  لولههای بتنی

4ـ  لوله‌ی بتنی فلنچی، لوله‌هایی هستند که قطر ابتدای آن، بیش از قطر انتهای لوله است.

ب)بارهای مسطح مانند ورق

پ) عدل، کیسه، و گونی. خصوصیت اصلی این بارها، تراکم کم، حجم زیاد، و ابعاد بزرگ میباشد. از انواع این بارها، میتوان به عدل پنبه، کیسه، و گونیهای شکر، یا برنج، اشاره نمود.

ت) پک، بسته‌ی واحدی است، مانندکارتن، و کیسههای کاغذی حاوی سیمان، که از چندین ?یه بار مشابه، یا متفاوت، تشکیل گردیده، و جهت حمل، بر روی پالت قرار میگیرند.

ث) پالت، صفحه‌ی مشبک پایهداری است که از الوارهای چوبی بلند ساخته شده، ع?وه بر این که میتواند به راحتی وزن بار و تکان‌های سخت را، در زمان بارگیری و حمل، تحمل کند، از چهار جهت نیز، توسط شاخک‌های لیفتراک، قابل جابه‌‌جا کردن میباشد. این سیستم بستهبندی بار، اغلب، برای بستهبندیهای ساده، استفاده شده، و موجب سهولت و تسریع عملیات تخلیه و بارگیری میگردد.

ج) باندل، عبارت است از مصنوعات فلزی، لولههای با قطر کم، صفحات آهنی، تیرآهن، اتصا?ت و محمولههای مشابه چوبی، که توسط مفتولهای سخت، با قطر دست‌کم پنج میلی‌متر، دستهبندی میشوند، به نحوی ‌که، وزن ناخالص هر دسته، از 2000 کیلوگرم، تجاوز نکند.

چ) بارهای حجیم. این بارها، شامل انواع کانتینر، تانکرها، وسایل نقلیه، ماشینآ?ت راه‌سازی، ماشینآ?ت کشاورزی، توربین‌های برق، ترانسفورماتورها، و سنگهای بزرگ، میباشد.

ح) بار محاط. منظور از بار محاط، باری است که توسط ساختار بارگیر وسیله‌ی نقلیه، اعم از دیوارهها، باربندها، درها، و بارهای دیگر، احاطه میشوند، و شامل بارهای فلهای، جعبهها، کارتنها، صندوقها، بارهای متحرک، و غیره، میباشد.

خ) بار متحرک. به بارهایی گفته میشود که احتمال جابه‌جایی آن‌ها، در داخل وسیله‌ی نقلیه، در هنگام حرکت، وجود دارد. مانند انواع دام و طیور، قطعات آویزان در بارگیر، مثلگوشت، مایعاتی مانند م?س، قیر، و ...

د) بارفلهای. به بارهایی از قبیل محصو?ت کشاورزی، معدنی، و صنعتی، که نیازمند بستهبندی خاصی نیستند، گفته میشود.

2ـ بارمتقارن:

بار متقارن، باری است که نسبت بزرگ‌ترین بعد آن، به کوچک‌ترین بعد آن، کم‌تر از 1.4 بوده، و توزیع وزن آن نیز، یکنواخت باشد.

3ـ بار نامتقارن:

باری است که نسبت بزرگ‌ترین بعد آن، به کوچک‌ترین بعد آن، بیش‌تر از 1.4 بوده، یا توزیع وزن آن، یکنواخت نباشد.

4ـ  بارگیر:

قسمت ثابت، یا غیرثابتی از وسیله‌ی نقلیه‌ی باری است که بار، داخل، یا روی آن، قرار میگیرد.

5ـ  قید:

قید، قطعه، ابزار، یا جسمی است که درمقابل، یا اطراف بار قرار میگیرد، و از حرکات افقی بار، جلوگیری میکند.

6ـ قید اتصالی (ب?کینگ):

نوعی از قید میباشد که با استفاده از تعدادی میخ، نصب میگردد.

7ـ  قید گهواره‌ای (کرادل):

نوعی قید است که برای جلوگیری از غلتیدن بارهای کروی، یا استوانهای، به‌‌کار میرود، به نحوی ‌که، مقطع محدب آن، اغلب، در تماس با سطح خارجی بار، قرار میگیرد.

تبصره ـ زین، نوعی قید گهواره‌ای خاص است که برای مهار بارهای کروی، و استوانهای شکل بزرگ، استفاده می‌شود.

8ـ  گوه:

قطعهای با مقطع مثلثی شکل، و از جنس مصالح سخت است، که برای جلوگیری از چرخش بارهای کروی، یا استوانهای شکل، بهکار میرود.

9ـ  جداکننده:

جسمی است که زیر یا بین بستههای بار قرار میگیرد تا بارگیری یا تخلیه بار را، توسط لیفتراک آسان کند. جداکنندهها، از جنس چوب سخت یا نرم، و بهشکل مستطیل یا مربعاند. برخی نیز، یک روکش ?ستیکی ضد لغزش دارند که با بار، در تماس است.

10ـ  ضربهگیر:

جسمی انعطافپذیر و نرم است، که برای نگه‌داری و حفاظت بار به‌ کار میرود.

11ـ  تیغه‌ی محافظ:

مانعی عمودی، که در قسمت‌های مختلف بارگیر، یا جلوی عرشه‌ی وسیله‌ی نقلیه قراردارد، و از حرکت روبهجلوی بار، جلوگیری میکند.

12ـ  تخته:

بخشی از بارگیر وسیله‌ی نقلیه است که بهصورت تیغه‌ی محافظ، مابین کفی و کابین راننده، بر روی کفی نصب شده، و با توجه به مقاومت خود، راننده را از خطرات احتمالی جابه‌جایی بار، بهسمت جلو، محافظت میکند.

13ـ  ?یه‌ی ضدلغزش:

ابزاری است که بین عرشه‌ی وسیله‌ی نقلیه و بار، یا بین ?یههای بار قرار میگیرد، تا اصطکاک بین سطوح را افزایش دهد.

14ـ  محافظ لبهای:

وسیلهای است که روی لبههای بیرونی بار قرار میگیرد، تا فشار بند را روی بار، کنترل، و خود بند و بار را، از آسیبدیدگی، محافظت نماید، و موجب سهولت در کشیدن بند شود.

15ـ  بند:

بندها، ابزار ایمنی‌ای هستند که اجزای بار را به یکدیگر، و به محل‌های اتصال وسیله نقلیه، ثابت مینمایند، از قبیل انواع زنجیرها، سیمها، تسمهها، و ...

16ـ  وینچ:

ابزاری برای کشیدن بندها است، بدینترتیب که توسط آچار مخصوصی، بندها را محکم کرده، و در حالت کشش قرار میدهد.

17ـ  جکلوی:

نوعی زنجیر دارای قفل است که با کشش و فشار اهرم مخصوص، در جای خود، ثابت میشود.

18ـ  رابط:

ابزاری است که برای اتصال دو بند به یکدیگر، مورد استفاده قرار میگیرد.

19ـ  بونْک:

یکی از ابزاری است که برای مهار چوب‌ها به کار میرود و از تیرک قائم، جاستون، و بند محافظ تیرک، تشکیل شده است، و از یک گروه بار، محافظت میکند.

20ـ  جا ستون:

به مادهگیهایی گفته میشود که در طرفین، یا انتهای بارگیر وسیله‌ نقلیه قرارگرفته، و ستون‌های محافظ بار، در آن نصب میشوند.

21ـ  پوشش بار:

حفاظی، مانند چادر برزنتی ضد آب، که از یکسو، بار را در برابر شرایط آب ‌و هوایی، و از سوی دیگر، در برابر سقوط و پخش بار، محافظت مینماید.

22ـ  کفی:

کفی، به بارگیر غیر ثابتی گفته میشود که دارای کف پوشیده، و فاقد دیواره‌ی اطاق بار باشد، و اغلب، برای حمل آهنآ?ت، رل‌ها، و بارهای بستهبندیشده، و در برخی موارد، برای حمل کانتینر، استفاده میشود.

23ـ  نیروی مجاز تجهیزات مهار:

حداکثر نیرویی است که برای یک سیستم ایمن مهار بار، تعیین میگردد، و مقدار آن، توسط سازنده تجهیزات، مشخص میگردد. به عبارت دیگر، نیروی مجاز یک سیستم مهار، کم‌ترین نیروی مجاز هر یک از بخشهای آن (محلهای اتصال)، است. بنابر این، م?ک تعیین تعداد تجهیزات مهار ?زم، نیروی مجاز بندهایی است که برای مهار بار، در برابر حرکت آن، به هر طرف، به ‌کار میرود. مقدار نیروی مجاز را، میتوان از رابطه زیر، به ‌دست آورد:

WLL (kg)        =

WLL = نیروی مجاز بندها، به کیلوگرم

W= وزن باری که قرار است مهار شود، به کیلوگرم

NT = تعداد بندهای مورد نیاز

24ـ  نیمه یدک:

نیمه یدکها، مجهز به یک یا چند محور در عقب هستند که باتوجه به کاربری، در انواع مختلف کفی، اتاق‌دار، مخزن‌دار، و غیره، ساخته میشوند. نیمهیدکها، توسط صفحه‌ی ریش، یا شترگلو، به کشنده، متصل میشوند، و قسمتی از وزن بار را، بر روی محورهای عقب کشنده‌ها، اعمال میکنند.

25ـ  یدک:

یدکها، به حداقل دو محور یا بیش‌تر، مجهز هستند، و ساختمان آن‌ها، به گونهای است که کلیه وزن بار را، بر روی خود، حمل میکنند، و با توجه به کارایی موردنظر، در انواع مختلف، ساخته میشوند. به منظور جلوگیری از خطر انحراف و سقوط بار، در یدکهای بدون دیواره، باید برای مهار بار، تمهیدات خاصی در نظر گرفت.

وظایف شرکت حملونقل و رانند‌گان وی، درحین بارگیری، حمل، و مهاربار:

ـ وظایف شرکت حمل‌ونقل:

الف) آگاهی کامل از نوع بار و نحوه بارگیری و تخلیه آن

ب) توجه به توصیههای فرستنده بار، در رابطه با نحوه بارگیری، حمل، و مهار ایمن بار

پ) تامین تجهیزات ?زم و انجام عملیات بارگیری و مهاربندی بار

ت) ارایه اط?عات ?زم به راننده، برای حمل ایمن بار

ث) برای مستند سازی روش مهار بار، باید گزارشی از سیستم مهار آن، شامل موارد زیر، توسط شرکت حملونقل تهیه شده، و در اختیار راننده قرار گیرد:

1ـ توصیف نوع بار و سیستم بستهبندی

2ـ توصیف روش مهاربندی، شامل نوع تجهیزات، اندازه، و سایر ویژگیهای آن‌ها

3ـ ارایه تصویر از نوع بار و سیستم مهار

4ـ درج نمودن توصیههای ایمنی و فنی، در صورت بروز مشک?ت و سوانح احتمالی

ـ وظایف راننده:

راننده باید حین بارگیری، حمل و مهار بار، موارد زیر را رعایت کند:

الف) راننده باید از نوعبار، نحوه بارگیری، و کنترل مهاربندی آن، آگاه باشد

ب) راننده و کمک راننده، باید در زمان بارگیری، در محل امنی، مستقر شوند

پ) پیش از تخلیه بار، و پس از هر توقف، یا ترمز ناگهانی، راننده باید تمام اتصا?ت و مهار بار را بازبینی کرده، و از ایمنی آن، اطمینان حاصل کند

تبصره ـ در صورتی که هنگام تخلیه بار و بازکردن قید و اتصا?ت، بار در شرایط نامناسبی باشد، به عنوان مثال، منحرف شده، یا صدمه دیده باشد، یا این که قیدها و تجهیزات مهار، جابه‌جا شده باشد، راننده موظف است برای انجام هماهنگی بین شرکت حملونقل و گیرنده بار، مراتب را به شرکت حملونقل، اط?ع دهد

پ) راننده باید به طور متناوب، بعد از طی حداکثر 80 کیلومتر از مسیر، بار و سیستم مهار آن را مورد بازبینی قرار داده، و در صورت لزوم، دوباره سیستم مهار بار را تنظیم کند، و از عدم انحراف بار، در مسیر باقیمانده، مطمئن شود

وظایف فرستنده، و گیرنده‌ی بار، در مبدا و مقصد:

ـ وظایف فرستنده:

فرستنده بار، باید در محل بارگیری، نسبت به انجام موارد زیر، اقدام نماید  :

الف) مشخص نمودن آدرس صحیح گیرنده بار

ب) تعیین مشخصات، وزن، و محتوای بار

پ) کنترل صحت بستهبندی، در صورت وجود بستهبندی

تبصره ـ خسارات ناشی از عیوب بستهبندی، به عهده فرستنده بار است

ـ وظایف گیرنده:

الف) تخلیه بار

ب) رعایت مسایل ایمنی و فنی، در زمان تخلیه بار

تبصره ـ مسولیت بروز خسارات احتمالی، در زمان تخلیه بار، همگی بر عهده گیرنده بار میباشد

ملاحظات هنگام بارگیری:

• رانندگان زینگ باید دقیقاً از نوع کالا و نحوه بارگیری آن روی تریلر آگاه باشند
• راننده و کمک راننده باید هنگام جابه جایی بار و قرار گرفتن آن روی وسیله نقلیه درمحل امنی مستقر شوند و زمانی که عملیات بارگیری توسط لیفتراک یا جرثقیل به اتمام رسید، شروع به مهار بار کنند

• زمانی که تریلر در محل تخلیه قرار گرفت، راننده باید تمام بار را بازبینی کند و برای باز کردن تسمه ها و اتصالات، از ایمنی آن اطمینان حاصل کند
• چنانچه بار برای باز کردن تسمه و اتصالات در شرایط مناسبی قرار نداشته باشد، به عنوان مثال منحرف شده باشد، صدمه دیده باشد یا قید افقی مناسبی نداشته باشد، پیش از باز کردن اتصالات باید تدابیری برای تخلیه ایمن بار اندیشید
• چنانچه بار برای باز کردن اتصالات ایمن نباشد، می توان از یک لیفتراک یا جرثقیل برای مهارکردن آن هنگام بازکردن اتصالات استفاده نمود. البته راننده و کمک راننده باید هنگام تخلیه بار در محل مناسبی قرار گیرند

رانندگان زینگ، باید تغییرات ناشی از نوع بار را بر روی وسیله نقلیه به لحاظ وزن، شکل، اندازه، توزیع وزنی و حجمی که ثبات، حرکت و ترمز گرفتن وسیله نقلیه را تحت تأثیر قرار می دهند، مد نظر داشته باشند و بعد از طی حداکثر 80 کیلومتر از مسیر و به طور متناوب، بار و سیستم مهار آن را مورد بازبینی قرار داده و در صورت لزوم مجدداً سیستم مهار بار را تنظیم کنند و از عدم انحراف بار در مسیر باقیمانده مطمئن شوند

در رابطه با میزان بررسی سیستم مهار در طول سفر راننده‌ی زینگ باید موارد زیر را رعایت کند:

• راننده باید با مشخصات بار و تعداد دفعات چک کردن آن در طول سفر آشنا باشد
• بار باید پیش از حرکت کنترل شود
• انحراف و نشست بار در طول سفر بندها را شل خواهد کرد، بنابراین باید طی سفر نیز بار و بندها مرتباً کنترل شوند
• هنگام توقف در طی راه و حرکت مجدد، بار باید کنترل شود
• بعد از ترمزهای شدید و ناگهانی نیز بار و بندها باید کنترل شوند

تصمیمات جدید برای ناوگان حمل و نقل

طرح کلید به کلید یا همان نوسازی 202 هزار دستگاه خودروی تجاری و سنگین که از نیمه دوم 96 آغاز و مقرر شد تا ظرف مدت سه سال این طرح با همکاری وزارتخانه‌های صمت، نفت، راه و شهرسازی و سازمان ملی استاندارد پیگیری و اجرا شود، از حدود دو ماه پیش تصمیمات جدیدی برای ناوگان حمل و نقل گرفته شد.

این طرح که در همان روزهای ابتدایی یعنی در بهمن‌ماه با قوت هر چه تمام‌تر آغاز شد، تا فروردین‌ماه امسال در مراسم متعددی پیگیری جدی می‌شد، به گونه‌ای که در همه مراسم‌های طرح کلید به کلید،‌ محمد شریعتمداری وزیر وقت وزارت صنعت، معدن و تجارت حضور می‌یافت و بر اجرای تمام و کمال این طرح تاکید می‌کرد.

اما با اعلام خبر خروج آمریکا از برجام و خبرهای آغاز تحریم‌های آمریکایی درمرداد و آبان ماه امسال، اوضاع تولید کمی متفاوت شد و تجاری سازها را ترساند. البته آمارهای تولید خوردوهای تجاری و سنگین در سه ماهه بهار و تابستان رقم قابل توجه و حتی رو به رشدی از خود نشان دادند، اما همواره ترس از ادامه تولید آن هم با شرایط سرختانه تحریم‌ها در آبان‌ماه همچنان پابرجا است.

آمار تولید تجاری‌ها در شش ماه  

آمار تولید خودرو در کشور طی سه ماه نخست امسال در شرایطی اعلام شده که طبق آن، محصولات تجاری سنگین و نیمه‌سنگین شامل کامیون، کامیونت و کشنده، با افزایش تولید 27 درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته مواجه شده و اتوبوس، مینی‌بوس و میدل‌باس نیز افزایش تیراژ 3/ 35 درصدی را به خود دیده‌اند.

اما اواخر مردادماه امسال،‌ وزارت صمت با انتشار گزارشی از وضعیت تولید تجاری ها اعلام کرد که هرچند آمار پنج ماهه از افزایش تیراژ خودروهای تجاری حکایت دارد، اما  تجاری‌سازان همچنان زیر ظرفیت اسمی خود به تولید مشغول هستند که دلایل اصلی آن،  «کمبود نقدینگی»، «کاهش تقاضا» و البته «تحریم»‌ها عنوان شده‌اند که اجازه نمی‌دهند تیراژ کامیون و اتوبوس و مینی‌بوس در حد قابل‌قبولی افزایش یابد.

چند روز گذشته نیز، آمار تولید تجاری‌ها در شش ماهه اول منتشر شد که بنابر آمار اعلامی از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، تیراژ خودروهای تجاری در کشور طی نیمسال نخست امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، 1/ 1 درصد افزایش داشته است. بر این اساس، تا پایان شهریور امسال در مجموع 8 هزار و 135 دستگاه انواع خودروهای تجاری (شامل اتوبوس، مینی‌بوس، میدل باس، کامیون، کامیونت و کشنده) در کشور به تولید رسیده است که در این بین، بیشترین سهم به گروه کامیون اختصاص دارد.

حال مسلم است که تیراژ تجاری‌سازان با وجود افزایش در آمار پنج ماهه امسال، ارقام مناسب و امیدوارکننده‌ای را در راستای اجرای طرح نوسازی ناوگان تجاری از خود به جای نگذاشته است.

نگرانی از آینده ناوگان تجاری 

مهدی نیازی، کارشناس حوزه خودروهای تجاری با بیان اینکه هم نگران اداه این طرح است و هم اینکه باید راهکارهایی هرچه زودتر برای ناوگان تجاری در نظر گرفته شود، می‌گوید:« با شنیدن بیانات وزیر جدید صمت درباره وضعیت خودروهای سنگین و تجاری، انتظار می رفت توجه آقای رحمانی نسبت به طرح نوسازی ناوگان تجاری همانند روزهای نخست اجرای این طرح باشد، چرا که طرح کلید به کلید با حضور وزیر صمت وقت و سایر وزرا و معاونان وزارتخانه های دخیل آغاز و پیگیری شد».

این کارشناس حوزه خودروهای تجاری تاکید می‌کند:« در زمان اجرای این طرح، برخی شرکت‌ها موفق شدند تا برخی ال سی‌ها را باز کنند و قطعات مورد نیازشان برای تولید خودروهای سنگین این طرح را تامین کنند، اما برخی دیگر موفق به واردات قطعات نشدندنتیجه آن نیز باقی ماندن تعدادی شرکت و برند چینی شد».

به گفته نیازی، در جریان اجرای تحریم‌های جدید، یگر شریک اروپایی در این طرح باقی نماند و همین امر دلیل کندی اجرای این طرح بزرگ شد.

تیر خلاص سازمان راهداری به ناوگان تجاری 

نیازی تصریح کرد: « در کنار همه این عوامل، تصمیم جدید سازمان راهداری نیز برای آینده این طرح ایجاد نگرانی کرده است. چرا که  حدود دو ماه و نیم گذشته طرحی از سوی سازمان راهداری به تصویب رسید که به واسطه این طرح،‌ واردات کامیون های تجاری دست دوم اجرایی شود و این تصمیم برای شرکت هایی که حتی واردات اندکی هم داشتند تیر خلاص محسوب می‌شوند».او می افزاید: « در همین راستا، برخی شرکت های تولید کننده با کاهش تیراژ تولید در بخش تجاری مواجه شدند و حتی فعالیت برخی از ‌آنها متوقف شد.»

او تاکید می‌کند: « مقرر شده است به واسطه این طرح سامان راهداری، مجوز واردات خودروهای سنگین دست دوم صادر شود و این امر نگرانی زیادی را برای شرکت های تولید کننده و واردکننده تجاری که حتی در شرایط فعلی هم کورسوی امیدی داشتند، را دو چندان کرده است».

این کارشناس حوزه خودروهای تجاری اظهار می‌کند: « البته چهار سال گذشته نیز همین طرح اجرایی شد و از جمله برخی شرکت ها مشکلاتی به وجود آوردند و کامیون های دست دوم را با نوسازی به عنوان نو وارد کردند و به فروش رساندند، از این رو  بسیاری از رانندگان ناوگان تجاری درگیر مشکلاتی شدند و همین امر باعث شد تا حمل و نقل به حاشیه رود و در مقابل دلالی رونق گیرد».

او می افزاید: « شاید بهتر بود مدیریت این بخش به شرکت های تولید کننده تجاری داده شود چرا که آن ها چم و خم این خودروها و نیاز ناوگان را به خوبی می‌شناسند».

گرچه رضا رحمانی- وزیر جدید وزارت صمت که به تازگی بر سکان این وزارتخانه نشسته است، اشاراتی مبنی بر اجرای طرح نوسازی ناوگان تجاری تا ظرف سه سال آینده دارد، اما همچنان نگرانی از آینده این طرح در زمان تحمیل تحریم‌های آمریکایی و کمبود قطعات و مواد اولیه تولید این خودروها وجود دارد،‌از این رو بسیاری از کارشناسان بر این باورند باید رحمانی هر چه زودتر، برنامه‌های تولیدی این وزارتخانه را اعلام کند تا طرح‌هایی همچون نوسازی 202 هزار دستگاه خودرو سنگین و تجاری به قابِ خاطرات صنعت خودرو پیوند نخورد.

انواع روغن موتورهای دیزلی

در این مقاله روغن موتور دیزل ، اهمیت و فاکتورهای مهم آن مورد بررسی قرار می گیرد. امید به آن است که این مقاله به شما کمک کند تا با اطلاعات کافی که بدست می آورید بتوانید بهترین گزینه ممکن را برای خودروی خود انتخاب کنید.

بهترین گزینه برای انتخاب روغن موتور دیزلی مناسب کدام است؟ مزایا و معایب آن ها چیست؟ روغن موتور دیزلی ، مزایای موتورهای دیزلی و فاکتورهای مهم در انتخاب روغن موتور دیزلی

امروزه برای افزایش طول عمر ماشین ها صاحبان خودروها هزینه های زیادی می کنند به همین دلیل بازار عظیمی برای روغن موتور در صنعت خودرو به وجود آمده است. موتورهای دیزلی برای نگه داری به تعمیر بیشتری نیاز دارند و انتخاب روغن موتور مناسب در حفاظت از موتور نقش به سزایی را ایفا می کند. استفاده از روغن مناسب به شما این اطمینان را می دهد که موتور خودروی شما حتی در فشار زیاد هم می تواند به خوبی کار کند.

روغن موتور دیزلی چیست؟

روغن دیزل ، روغنی است که شما برای روانکاری موتور خود استفاده می کنید و نباید با روغن موتورهای بنزینی اشتباه شود. در فرآیند انتخاب روغن باید از سازگاری آن با موتور اطمینان حاصل کنید.

روغن موتور دیزلی بسیار شبیه روغن موتور بنزینی است. هر دو دارای روغن پایه هستند که با افزودنی های مختلف برای تغییر ویژگی ها ترکیب شده اند. پس تفاوت روغن موتور دیزلی با بنزینی در همین افزودنی هایی است که در آن مورد استفاده قرار می گیرد. علاوه بر این موتورهای دیزلی کربن بیشتری را جذب می کنند در حالی که موتورهای بنزینی تمایل به جذب قیر و رطوبت را دارند. بنابراین، روغن موتورهای دیزلی نسبت به روغن موتورهای بنزینی افزودنی های ضد سایش بیشتری دارند. همچنین روغن موتورهای دیزلی نسبت به روغن موتورهای بنزینی ویسکوزیته بالاتری دارند. به طور خلاصه، موتور های دیزلی چون در شرایط سخت تری قرار دارند نیاز به روغن هایی با افزودنی بیشتر دارند.

انتخاب روغن موتور دیزلی مناسب

در این بخش ما برخی از گزینه ها را که به شما در انتخاب بهترین روغن موتور دیزلی کمک می کنند مورد بحث و بررسی قرار می دهیم و برای ارزیابی بهتر مزایا و معایب چند محصول را ارائه خواهیم داد.

1- روغن موتور دیزلی Castrol EDGE Turbo 5W-40

برند این روغن موتور می تواند تضمین کننده یک کیفیت عالی باشد علاوه بر این Castrol یکی از تولید کنندگان پیشرو در روغن های روانکاری می باشد.  روغن موتور دیزلکاسترول از Castrol EDGE Turbo 5W-40 موتورهای دیزل جدید حداکثر حفاظت را در برابر سایش انجام می دهد. با توجه به پیشرفت تکنولوژی موتور، موتورها با افزایش قدرت و کارایی ، بیشتر مورد توجه قرار گرفته اند. بنابراین تنها کاری که شما باید انجام دهید انتخاب یک روغن موتور مناسب با تکنولوژی موتور است.

این محصول کاسترول تضمین می کند که عملکرد موتور را در دراز مدت و کوتاه مدت به حداکثر برساند همچنین به گونه ای طراحی شده که رسوبات را کاهش می دهد و با این کار موتور در وضعیت بهینه قرار می گیرد. یکی دیگر از ویژگی فوق العاده این محصول این است که حتی در فشار زیاد باعث عملکرد مناسب موتور می شود.

مزایای روغن موتور کاسترول Castrol EDGE Turbo 5W-40

• حداکثر حفاظت از موتور
• استفاده از فناوری Fluid Strength
• ارائه حداکثر کارایی در فشار بالا
• تضمین بهبود عملکرد موتور
• کاهش اصطکاک
• کیفیت مناسب با قیمت

معایبCastrol EDGE Turbo 5W-40  :

• از دیدگاه برخی افراد این روغن یک روغن با کیفیت متوسط تلقی می شود.

2-  روغن موتور سنتتیک بنزینی و دیزلی Synthetic Motul 007250 8100 X-cess 5W-40

برند موتول یکی از بهترین برندهای روغن های صنعتی به شمار می رود. Motul یک برند تولید کننده روغن های روانکاری فرانسوی است که به خوبی در سراسر جهان شناخته شده است.

Motul  5W-40 یک روغن موتور دیزلی و بنزینی است که 100% سنتتیک می باشد. این محصول به طور خاص برای ماشین های مدرن تر با موتورهای با حجم بالا و مبدل های کاتالیزوری طراحی شده و برای خودروهای مجهز به دیزل توربو از طریق تزریق مستقیم به موتور به خوبی کار خواهد کرد. برخی از خودرو سازان Motul 007250 8100 X-cess 5W-40 را برای استفاده چند منظوره توصیه می کنند. این روغن برای بنزین های بدون سرب و با سرب، سوخت LPG و سوخت دیزل مناسب است.

مزایای روغن موتور موتول  Motul 007250 8100 X-cess 5W-40

• برای موتورهای با حجم بالا عملکرد مناسبی دارد.
• موتور را خنک را نگه می دارد.
• کاهش مصرف سوخت
• صد درصد سنتتیک
• مناسب برای سوخت های دیزلی، بنزینی بدون سرب و با سرب و سوخت های LPG

معایب Motul 007250 8100 X-cess 5W-40 :

• قیمت آن کمی گران است.

3- روغن موتور دیزلی شل سنگین تمام سنتتیک Shell Rotella 550019921-3PK T6 5W-40

برند شل یک برند شناخته شده در تولید روان کننده ، روغن صنعتی و روغن موتور می باشد و حدود 40 سال است که در حوزه تولید روغن موتور سنگین فعالیت می کند. روغن موتور دیزل شل Shell Rotella 550019921-3PK T6 5W-40 باعث حفاظت و ایمنی موتور در برابر سایش می شود. همچنین این روغن صد در صد سنتتیک است و می تواند برای موتورهای دیزلی و بنزینی مورد استفاده قرار گیرد. علاوه بر این، این روغن موتور در دمای بالا و پایین می تواند به خوبی از موتور محافظت کند و با فرموله شدن تا 34% نسبت به مدل های قبلی خود عملکرد بهتری از خود نشان داده است. این روغن موتور چند منظوره است و با تغییرات بسیار سازگار است.

مزایای روغن موتور تمام سنتتیک Shell Rotella  T6 5W-40

• کاهش مصرف سوخت
• کاهش ارتعاشات مربوط به موتور
• چندکاره
• مناسب برای خودروهای دیزلی
• حداکثر حفاظت در برابر سایش و کمک به تمیز ماندن موتور
• مقاوم در برابر گرما

معایب Shell Rotella  T6 5W-40 روغن موتور

• نسبت به برند های دیگر کمی گران تر است.
• ممکن است فشار روغن کمی افزایش یابد.

مزایای موتورهای دیزلی

موتور دیزلی به مراتب مزایای بیشتری نسبت به موتورهای بنزینی دارد و در این بخش می خواهیم دلایل اینکه چرا مردم موتور دیزلی را به موتور بنزینی ترجیح می دهند بررسی کنیم.

• مدل های قدیمی تر موتورهای دیزلی سر و صدای زیادی داشتند و نگه داری از آن ها به مراتب به هزینه بیشتری نیاز داشت. اما موتورهای جدید به نسبت آرام ترند و هزینه نگه داری کمتری دارند.
• برخلاف موتورهای بنزینی موتورهای دیزلی قدرتمندترند.
• در موتور های دیزلی هنگام سوختن سوخت، جرقه ای زده نمی شود بنابراین به سیم و یا شمع اضافی نیازی نیست در نتیجه هزینه تعمیر و نگه داری موتور کاهش می یابد.
• در حال حاضر از موتور های دیزلی به طور گسترده ای در حمل و نقل (کامیون، اتوبوس و هواپیما) استفاده می شود.
• موتورهای دیزلی در برخی از وسایل نقلیه راه آهن مورد استفاده قرار می گیرند.
• از آنجایی که موتورهای دیزلی قابل اشتعال نیستند در صنایع نظامی بسیار مورد توجه قرار گرفته اند. زیرا نسبت به موتورهای بنزینی امن ترند.
• به غیر از اتومبیل، در تجهیزات و ماشین آلات سنگین، تراکتور و سایر دستگاه های صنعتی از موتورهای دیزلی استفاده می شود.
• دیزل مسافت پیموده شده بیشتری را پشتیبانی می کند به همین دلیل است که برای حمل و نقل و تجهیزات سنگین مورد استفاده قرار می گیرد.
• از نظر اقتصادی موتورهای دیزلی نسبت به موتورهای بنزینی گران تر هستند اما موتورهای بنزینی تراکم بیشتری دارند یعنی می توانند انرژی بیشتری را تولید کنند.
• با در نظر گرفتن همه جنبه ها می توان ادعا کرد که موتور دیزلی نسبت به موتور بنزینی کارآمد تر و ارزان تر است و اگر درست از آن نگه داری شود طول عمر بیشتری خواهد داشت.

فاکتورهای مهم در انتخاب روغن موتور دیزلی

برای اینکه بتوانید انتخاب خوبی داشته باشید لازم است عوامل تاثیر گذار بر روغن موتور دیزلی را بشناسید.

• درجه ویسکوزیته : درجه ویسکوزیته اولین عامل مهمی است که باید به آن توجه کرد. در مقاله های قبل در رابطه با ویسکوزیته به طور کامل صحبت شد. انتخاب روغن موتور با ویسکوزیته مناسب باعث عملکرد بهتر موتور حتی در فشار بالا می شود.
• قیمت :  یکی از عوامل تاثیر گذار روی انتخاب روغن موتور قیمت آن است اگر ارزان باشد ممکن است نتواند عملکرد مناسبی روی موتور شما داشته باشد و البته روغن موتورهای گران هم تضمین کننده عملکرد خوب نیستند.
• قابلیت پاک سازی : شما باید مطمئن باشید که روغن دیزلی که انتخاب می کنید موتور شما را تمیز می کند.
• سازگاری : همان طور که توضیح داده شد روغن موتور انواع مختلفی (دیزلی و بنرینی) دارد. هر روغن موتور با فرمولاسیون خاصی مناسب برای یک موتور خاص است. قطعا بهترین انتخاب، انتخابی است که با موتور شما سازگار باشد.
• حفاظت در برابر سایش : روغنی که انتخاب می کنید باید حداکثر حفاظت را در برابر سایش انجام دهد تا طول عمر موتور شما افزایش یابد.
• چند منظوره : اگر می خواهید از روغن های چند منظوره استفاده کنید مطمئن شوید که حداقل یکی از کاربردهای آن برای شما مناسب است.
• عملکرد : روغن موتور با کیفیت مصرف سوخت شما را کاهش می دهد.

نکات مهم در مورد روغن موتور و نگهداری از آن ها

حرکت خودرو به سه ماده‌ی بسیار مهم که ما مسئول تأمین آن‌ها هستیم، وابستگی دارد. این مواد، سوخت، آب و روغن موتور هستند.بنزین یا گازوئیل طی احتراق با هوا، تأمین‌کننده‌ی انرژی لازم برای حرکت خودرو است و آب، قطعات درگیر را خنک می‌کند. در این میان، روغن یا هر روان‌کننده‌ی دیگر، حرکت قطعات این سیستم را ممکن می‌کند.

همه‌ی ما می‌دانیم که روغن موتور هم مثل سوخت، باید در پیشرانه‌ی خودرو ریخته و به طور مداوم بازرسی شود؛ اما زمان تعویض، نوع روغن و مقدار آن اهمیت زیادی دارد. استفاده از خودروهای مدرن با سیستم‌های پیشرفته، هنوز نتوانسته است جای یک راننده‌ی آشنا به اصول فنی در بحث روغن موتور را بگیرد. پس رانندگان جوان نیز باید اطلاعات خود را در زمینه‌ی شناخت این ماده‌ی مهم افزایش دهند.

تصور یک موتور بدون سیستم روان‌کننده غیر ممکن به نظر می‌رسد. حتی در موتورهای کوچک هم از گریس یا انواع روغن برای کاهش اصطکاک قطعات استفاده می‌شود. قطعات مکانیکی به این ماده نیازمندند تا به هنگام حرکت و سایش با یکدیگر، دچار فرسایش نشوند و حرارت ناشی از اصطکاک، کاهش یابد. علاوه بر این، ذرات معلق و رسوبات محیط نیز می‌تواند جذب روان‌کننده‌ها شود و از آسیب به سیستم‌های مختلف خودرو، جلوگیری کند. با این اوصاف مسلما ساختمان شیمیایی انواع روغن‌ موتور، با توجه به وظایف مهمی که در یک خودرو ایفا می‌کند، پیچیده و دانش‌بنیان است و ساخت آن به سادگی ممکن نیست؛ اما شناخت روغن خودرو و استفاده‌ی صحیح از آن با رعایت چند نکته‌ی ساده امکان‌پذیر خواهد بود.

1- روغن ماینرال یا سینتیک؟

فرقی نمی‌کند خودروی شما مدرن یا قدیمی باشد. این‌روزها برای هر نوع خودرو می‌توان روغن مناسب ماینرال (ارگانیک)، سینتیک یا نیمه سینتیک خریداری کرد. روغن‌های ماینرال که به آن‌ها روغن طبیعی نیز گفته‌ می‌شود، مستقیما از نفت یا گاز طبیعی در پالایشگاه استخراج می‌شوند. از زمانی که خودروهای بنزینی تولید می‌شوند، این روغن‌ها نیز وجود دارند. مهم‌ترین مشخصه‌ی روغن‌های ماینرال، طول عمر کم در مقایسه با نوع سینتیک و البته قیمت پایین‌تر است.

فرایند ساخت روغن‌های سینتیک، کاملا شیمیایی و مهندسی‌شده است. این فناوری در مقایسه با روغن‌های ماینرال، هزینه‌ی بیشتری در بر دارد که منجر به گران‌تر شدن روغن‌های سینتیک می‌شود. در عوض طول عمر روغن‌های سینتیک بیش‌تر از نوع ارگانیک است و در شرایط حرارتی نامتعارف، مثل آب و هوای بسیار سرد و بسیار گرم یا در پیشرانه‌هایی که تحت فشار با دورهای بالا کار می‌کنند (مثل خودروهای اسپرت)، عملکرد بهتری دارند. به بیان ساده، روغن‌های سینتیک ساختار مولکولی یکنواخت‌تری دارند که این ساختار، به مولکول‌های کروی آن‌ها اجازه می‌دهد به سادگی روی هم حرکت کنند. درصورتی‌ که مولکول‌های روغن‌ ماینرال را می‌توان به مکعب‌هایی تشبیه کرد که برای لغزیدن روی یکدیگر با مشکل مواجه هستند.

2- ویسکوزیته چیست؟

در قسمتی از موتور خودرو که درپوش مخزن روغن قرار دارد، حتما عددی به صورت xW-y مثل 20W-50 دیده می‌شود که میزان ویسکوزیته‌ی روغن مناسب برای خودروی شما را نشان می‌دهد.

عددی که به عنوان ویسکوزیته یا گرانروی یک سیال بیان می‌شود، بیانگر میزان مقامت آن در برابر جاری شدن است. ما برای درک ویسکوزیته‌ی روغن موتور، از اعدادی که روی بسته‌بندی آن دیده می‌شود، استفاده می‌کنیم. هرچه عدد ویسکوزیته بالاتر باشد، مقاومت سیال دربرابر جاری شدن بیشتر خواهد بود. به عنوان مثال، ویسکوزیته‌ی عسل بالاتر از ویسکوزیته‌ی آب است. در قدیم به این عدد، وزن روغن هم گفته می‌شد که البته تعریف درستی نیست.

بنیاد SAE مخفف عبارت Society for Automobile Engineers (بنیاد مهندسین خودرو)، ویسکوزیته‌ی تمام انواع روغن‌ موتور را در دمای 98.9 درجه‌ی سانتیگراد آزمایش می‌کند. این درجه حرارت به عنوان یک استاندارد قراردادی (معادل 210 درجه‌ی فارنهایت) برای پیشرانه‌های خودرو در حین کار، مورد قبول واقع شده است.

روغن‌های چهار فصل به واسطه‌ی استفاده از پلیمر‌های خاص می‌توانند ویسکوزیته‌ی متفاوتی در دماهای مختلف داشته باشند. حرف W در توضیح ویسکوزیته‌ی این روغن‌ها، از واژه‌ی Winter به معنی زمستان گرفته شده است. به عنوان مثال روغنی که عبارت 20W-50 روی آن دیده می‌شود، ویسکوزیته‌ای بین 20 تا 50 دارد. یعنی زمانی که موتور خودروی شما گرم باشد (حدود 10 دقیقه پس از استارت، به دمای 100 درجه‌ی سانتیگراد رسیده باشد) روغن دارای ویسکوزیته‌ی 50 است؛ اما در لحظه‌ی استارت ویسکوزیته‌ی 20 دارد، یعنی با این‌که هنوز گرم نشده (به واسطه‌ی استفاده از پلیمر‌ها)، روان‌تر است.

حال برای روشن‌تر شدن ماجرا، روغن‌های 20W-50 و 15W-50 را مقایسه می‌کنیم. اگر در هوای بسیار سرد زمستان، مثلا منفی 20 درجه به سراغ خودرو برویم، روغن 15W-50 کاملا بهتر از روغن 20W-50 در موتور جاری خواهد شد. به همین دلیل، خودروهای داخلی در اکثر مناطق ایران با ویسکوزیته‌ی 20W-50 به خوبی کار می‌کنند و تا دمای منفی 10 درجه مشکل خاصی ندارند؛ اما مردم مناطق سردسیر کشور، مثل استان‌های آذربایجان از روغن‌هایی 10W-40 یا 5W-30 استفاده می‌کنند. فراموش نکنیم روغن‌های 20W-50، معمولا ماینرال و نمونه‌هایی مثل 5W-30 از نوع سینتیک هستند.

3- چه زمانی روغن را عوض کنم؟

در گذشته، رسم جالبی میان رانندگان وجود داشت که هر 5 هزار کیلومتر روغن خودرو را عوض می‌کردند. این سنت عجیب نه‌ به‌واسطه‌ی کیفیت روغن‌، بلکه به دلیل آسان‌ بودن شرایط فهم آن فراگیر شد؛ چرا‌که رانندگان با رسیدن کیلومترشمار خودرو به اعدادی با ضریب 5، مثل 80 هزار یا 85 هزار، اقدام به تعویض روغن می‌کردند. ضمن اینکه باتوجه به ماینرال بودن روغن‌ها و احتمال اتمام طول عمر آن‌ها، حتی در صورت استفاده نکردن از خودرو، سالی 2 بار به تعویض روغن مراجعه می‌کردند، هرچند که بعضی افراد نیز در انتهای هر فصل (هر سه ماه) به سراغ روغنی با ویسکوزیته‌ی مخصوص آن فصل می‌رفتند.

امروزه نه‌تنها فناوری ساخت روغن موتور پیشرفت زیادی داشته است، بلکه پیشرانه‌ها نیز بسیار کمتر از گذشته باعث استهلاک روغن می‌شوند. بعضی خودروهای مدرن، زمانی که روغن از استاندارد خود خارج شود، راننده را مطلع می‌کنند؛ اما تا حدود زیادی می‌توان به عددی که روی بسته‌بندی روغن نوشته شده است، اعتماد کرد.

خودروهای برون‌شهری که معمولا پیشرانه‌ی آن‌ها در یک دور موتور ثابت کار می‌کند، دیرتر به تعویض روغن احتیاج خواهند داشت؛ اما بهتر است کسانی که در شهر، با ایست و حرکت‌های متوالی مواجه هستند، پیش از رسیدن به کیلومتر انقضای روغن، نسبت به تعویض آن اقدام کنند.

4- چک کردن روغن چه فایده‌ای دارد؟

این حرکت از زمان اختراع خودروها تاکنون، در میان رانندگان ثابت بوده است و با وجود رشد فناوری، همچنان انجام می‌شود. شاید با حضور سنسورهای متعدد در خودروهای مدرن امروزی، چک کردن روغن موتور کاری بیهوده به‌ نظر برسد؛ اما دست کم باعث بالا رفتن کاپوت ماشین می‎شود تا وضعیت ظاهری پیشرانه و متعلقات آن، مثل رادیاتور، وایرها و... مشاهده شود.

هرچند پیشرانه‌ی خودروهای امروزی، زیر پوشش مخصوصی مخفی شده؛ اما همچنان محل چک کردن روغن در دسترس است. فراموش نکنید، فقط و فقط در زمانی که خودرو کاملا سرد شده باشد (یک ساعت پس از خاموش کردن پیشرانه) اقدام به باز کردن پیچ مخصوص و بیرون آوردن گیج روغن (میله‌ی فلزی باریک درجه‌بندی شده) کنید. برای فهم دقیق مقدار روغنی که در موتور وجود دارد، بهتر است یک‌بار، این گیج را با دستمالی که پرز ندهد، تمیز کنید و مجددا و به آرامی به داخل مخزن بازگردانید. بیرون کشیدن آرام گیج در مرتبه دوم، مقدار روغن داخل موتور را به شما نشان می‌دهد که باید بین خط مینیموم و ماکزیمم باشد.

اگر از میزان روغن در پیشرانه اطمینان حاصل کردید، مجددا پس از تمیز کردن گیج با پارچه‌ی مناسب، آن‌ را به جای خود بازگردانید. هرگز از دست بدون دست‌کش برای تمیز کردن گیج استفاده نکنید و در صورت لمس روغن، از آب و صابون برای شست و شوی دست‌ها استفاده کنید.

5- آیا لازم است به خودرو، روغن اضافه کنیم؟

فرض‌ کنیم گیج روغن را چک کرده و متوجه کمبود روغن در خودرو شده‌اید. در این حالت می‌توانید با دانستن ویسکوزیته‌ی روغنی که در خودروی شما وجود دارد، اقدام به خرید روغن و اضافه کردن آن به مخزن مربوطه کنید. مهم‌ترین نکته در این حالت نیز اطمینان از سرد بودن پیشرانه، استفاده از قیف مناسب و دست‌کش است.

عمل اضافه‌ کردن روغن را به آرامی انجام دهید و در صورت پر شدن قیف، یک یا دو دقیقه صبر کنید، سپس گیج را بررسی کنید تا درصورت رسیدن سطح روغن به میزان استاندارد (بین خط مینیموم و ماکزیمم)، روغن بیشتری اضافه نشود.

چنانچه کم‌ شدن روغن موتور، به طور مداوم برای خودروی شما اتفاق می‌افتد، دو سناریو وجود دارد. حالت اول، احتمال روغن‌ریزی از موتور و خصوصا از قسمت پیچ زیر منبع روغن (کارتر) است که با گذاشتن یک مقوای بزرگ در زیر موتور قابل بررسی خواهد بود. اگر پس از انجام این آزمایش و گذشت چند روز، لکه‌ی روغن روی مقوای مذکور دیده نشد، این احتمال وجود دارد که خودروی شما دچار روغن‌سوزی و ایراد در قسمت واشر سرسیلندر باشد. در این حالت، باید هرچه زودتر به نزدیک‌ترین تعمیرگاه مجاز مراجعه کنید.

 انتشار جزئیات گازسوز کردن 20 هزار خودروی سنگین

مدیر CNG شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی با اشاره به طرح گازسوز کردن 20 هزار خودروی سنگین گفت: کار تبدیل و گازسوز کردن بر عهده وزارت صنعت است و زمان دو ساله به ما پیشنهاد داده‌اند.

حمید قاسمی ده چشمه با اشاره بیان اینکه برای گازسوی کردن خودروهای سنگین ابتدا همه اقداماتی که برای انجام این کا در دنیا انجام شده بود را مورد بررسی قرار داده‌ایم، اظهار کرد: در کشورهایی مانند چین، آرژانتین، آمریکا و کانادا خودروهای سنگین گازسوز هستند. این کشورها اکثرا اقتصاد محور هستند و ما هم باید به این سمت حرکت کنیم. پیشنهاد اولیه گازسوز شدن خودروها از سوی بخش خصوصی مطرح شده است. نمونه‌هایی هم ساختند که در قزوین به صورت پایلوت استفاده می‌شود و در تهران هم قرار است 10 نمونه مورد استفاده قرار بگیرد.اولویت خودروهای درون‌شهری در کلان‌شهرها هستند که آلودگی بیشتری تولید می‌کنند و اتوبوس‌ها که بیشترین تردد را داخل شهر دارند. خودروهای مرزی هم برای کنترل قاچاق در اولویت هستند.

او از مذاکره با شرکت‌های بزرگ دنیا برای گازسوز کردن موتورها خبر داد و افزود: شرکت فولکس واگن آلمان چندی پیش از گاز ایران نمونه برداری کرد و نمونه موتوری که بر اساس گاز ایران ساخته را به ایران تحویل داده است. این موتور با یک بار سوخت‌گیری CNG، 1000 کیلومتر مسافت طی می‌کند. هدف ما این است که این تکنولوژی را بومی کنیم. این شرکت 12 هزار موتور آماده برای واردات به ایران دارد.

گازسوز کردن 20 هزار خودروی سنگین در قدم اول

قاسمی در ادامه با بیان اینکه به طور کلی 240 هزار خودروی سنگین در کشور تردد می‌کند، گفت: در نخستین قدم 20 هزار خودرو گازسوز می‌شوند و اگر این طرح نتیجه بخش بود آن را توسعه خواهیم داد.

او درمورد اینکه گازسوز کردن خودروهای سنگین وظیفه شرکت ملی پخش است یا خیر؟ توضیح داد: در یکی از بندهای اساسنامه شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی آمده است که سیسات‌گذاری، اعمال مدیریت کارفرمایی، انجام فعالیت‌های مهندسی، تامین تجهیزات و سامانه‌های مورد نیاز از خارج و داخل کشور به منظور توسعه، ساخت و راه اندازی جایگاه‌های تک منظوره عرضه CNG و تبدیل سوخت خودرو و موضوعات مرتبط گازسوز کردن خودرو بر عهده شرکت ملی پخش است. بهینه سازی برای کل کشور تصمیم می‌گیرد و خط مش تعیین می‌کند و ما باید فعالیت‌های اجرایی آن‌ را با اجازه شورای اقتصاد انجام دهیم.

گازسوز کردن خودرورها توسط وزارت صنعت

مدیر CNG  شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی  با بیان اینکه کار تبدیل و گازسوز کردن بر عهده وزارت صنعت است، گفت: وزارت صنعت هم پذیرفته است و زمان دو ساله به ما پیشنهاد داده‌اند. در حال حاضر 400 شرکت تبدیل هم وجود دارد. قرار است این فرایند توسط وزارت صنعت انجام شود و به تایید سازمان ملی استاندارد برسد. زمانی که خودرو گازسوز شد در سامانه ثبت می‌شود و در جایگاهم رکورد می‌شود که این فرایند واقعا انجام شده است. بر این اساس صرفه جویی که حق خودروی مذکور است به آن تعلق پیدا می‌کند.

پیشنهاد شرکت پخش به وزارت صنعت

قاسمی با تاکید بر اینکه تقاضای شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی از وزارت صنعت تولید خودروی پایه گاز سوز است، اظهار کرد: طرحی پیشنهاد دادیم که طبق آن یک میلیون و 500 هزار خودرو از ابتدا CNG سوز شود. زیرا در حال حاضر مشکل موتور گازسوز برطرف شده است و دانش آن موجود است. تا کنون نگران بودیم همچین موتوری وجود نداشته باشد یا موتورها کارایی لازم را نداشته باشند اما در حال حاضر شرکت‌های بزرگ موتور را تولید کرده‌اند.

جزییات تامین سرمایه گازسوز کردن 20 هزار خودروی سنگین

او به این سوال که سرمایه مورد نیاز برای گازسوز کردن 20 هزار خودرو از چه محلی تامین می شود، پاسخ داد: سرمایه آن از طریق ماده 12 تامین می‌شود. به عبارت دیگر صرفه‌جویی صورت می‌گیرد، بعد از اینکه صرفه جویی محقق شد سرمایه تامین می شود.وزارت صنعت در جایگاه‌ها دوربین‌های پلاک خوان نصب می‌کند که این دوربین‌ها به شناسایی خودروهای گازسوز کمک می‌کند.

مدیر CNG شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی  از پیشنهاد یک خودروساز داخلی برای ساخت خودرو بدون مخزن بنزین خبر داد و افزود: این پیشنهاد بسیار خوب است و درحال بررسی آن هستیم. نمونه را ساخته و فرستاده است و باک بنزین ندارد.

قاسمی درمورد قدرت و مصرف خودروهایی که گازسوز می‌شوند توضیح داد: طی این فرآیند قدرت موتور از 105 اسب بخار به 141 اسب بخار تبدیل می‌شود و مصرف هم کاهش می‌یابد. این طرح ترکیبی از طرح‌های داخلی و یک کشور خارجی است. قرار است طرف خارجی با سازنده داخلی جوینت شود. سهم آن‌ها ابتدا 50 به 50 است اما به مرور زمان سهم خارجی‌ها کم‌تر شده و هزینه تجهیزات کاهش می‌یابد. صددرصد مخزن، اتصالات، رگولاتورها و فیلترها داخلی است.

1100 جایگاه CNG آماده خدمت‌رسانی

او همچنین درمورد آمادگی جایگاه‌ها برای عرضه CNG توضیح داد: 1100 جایگاه درحال حاضر آماده ارائه سرویس هستند. فقط لازم است سر نازل را عوض کنیم که مشکلی ندارد و آماده است.

گازسوز کردن 10 خودروی سنگین به صورت پایلوت

مدیر CNG شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی  با بیان اینکه 10 خودرو به صورت پایلوت گازسوز شده‌اند، اظهار کرد: 10 نمونه را در قزوین به عنوان پایلوت تبدیل کرده و تحویل همان راننده داده شد. 10 نمونه بعدی در تهران است. راننده‌ها راضی بودند و هزینه‌ای هم از آن ها گرفته نشد. 50 درصد موتور گازوئیل سوز و 50 درصد CNG سوز است. قیمت گازوئیل در حال حاضر لیتری  300 تومان و نرخ CNGکه به اتوبوس رانی تهران تحویل داده می‌شود  140 تومان است. قیمت گازوئیل ثابت نخواهد ماند اما ما تضمین می‌کنیم قیمت CNG پنج سال ثابت بماند. از طرف دیگر زمانی که CNG جایگزین بنزین شد می‌توانیم بنزین را صادر کنیم. ممکن است در نفت تحریم شویم اما در بنزین و گازوئیل تحریم پذیر نیستیم.

قاسمی در ادامه با اشاره به امضای قرارداد بلند مدت با کارخانه های تبدیل، گفت: برای هر طرح پنج سال در نظر می‌گیریم. دو سال کار را انجام دهند اما تا پنج سال بازپرداخت دست ما است و بازپرداخت موظف می‌کند ایرادات و مشکلات را برآورده کند. البته شکل قرارداد طوری است که سیستم‌های حمایتی رعایت شود.

خودروهای در اولویت

مدیر CNG شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی  در ادامه با بیان اینکه طرح گازسوز کردن مراحل اولیه را برای اخذ مجوز طی می‌کند، گفت: باید مجوز از شورای اقتصاد اخذ شود. اولویت خودروهای درون‌شهری در کلان‌شهرها هستند که آلودگی بیشتری تولید می کنند و اتوبوس‌ها که بیشترین تردد را داخل شهر دارند. از نظر توزیع و عرضه CNG مشکلی نداریم. سیستم‌های کوچک مقیاس را تعبیه می‌کنیم. البته خودروهای مرزی هم برای کنترل قاچاق در اولویت هستند.

قاسمی پیش از این از ارائه طرحی برای سی‌ان‌جی‌سوز شدن 240 هزار خودروی دیزلی در کشور خبر داده و گفته بود: با اجرای این طرح سهم سوخت سی‌ان‌جی در سبد سوخت خودروها 13 درصد افزایش می‌یابد و از 20,5 میلیون مترمکعب کنونی به 23.1 میلیون مترمکعب می‌رسد. او با تاکید بر کاهش 6 درصدی مصرف گازوئیل کشور با جایگزینی سوخت پاک در این خودروها افزود: در صورت تصویب این طرح که با مشارکت و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی انجام خواهد شد، از شیوه تبدیل سوخت خودروها به سی‌ان‌جی استفاده خواهیم کرد.